Gabriel Maciejewski i dr Andrzej Gliwa o książce: Kraina upartych niepogód

Rozmowa Gabriela Maciejewskiego z dr Andrzejem Gliwą na kanwie książki: Kraina upartych niepogód. Zniszczenia wojenne na obszarze ziemi przemyskiej w XVII wieku, Książka porusza jeden z fundamentalnych w dziejach Polski i wbrew pozorom niezwykle słabo dotychczas zbadany w historiografii problem zniszczeń wojennych w Rzeczypospolitej w XVII wieku, przedstawiając wyniki badań dla zachodniej części województwa ruskiego. Monografia posiada układ trójdzielny i składa się z części tekstowej (s. 5-672), aneksów z danymi statystycznymi dotyczącymi zniszczeń w postaci wykazów tabelarycznych (s. 673-1015) oraz 12 map najazdów wojsk nieprzyjacielskich, jakie miały miejsce w latach 1620-1699. Pod względem metodologicznym praca posiada charakter nowatorski dzięki interdyscyplinarnemu podejściu i integracji metod charakterystycznych dla warsztatu historyków dziejów gospodarczych i wojskowości przy wykorzystaniu narzędzi badawczych z zakresu antropologii kulturowej, etnologii, historii sztuki i studiów nad bezpieczeństwem. W książce przedstawiono szczegółowo wszystkie większe operacje militarne wojsk nieprzyjacielskich, które dotknęły zachodniej części województwa ruskiego, łącznie z niezwykle niszczącymi inkursjami tatarskimi z lat 20. XVII wieku, wyprawą tatarsko-kozacką z 1648 roku, najazdem rosyjsko-kozackim z 1655 roku, inwazją szwedzką z 1656 roku, najazdem transylwańsko-kozackim z 1657 roku oraz grabieżczymi operacjami ord tatarskich z 1672 roku i ostatnim w dziejach najazdem ordyńców z Budżaku z 1699 roku, który miał miejsce już po zawarciu traktatu pokojowego w Karłowicach. Przeprowadzone badania w oparciu o niezwykle bogaty i różnorodny materiał empiryczny, w tym tzw. źródła masowe (abiuraty, rejestry poborowe, lustracje królewszczyzn) stawiają duży znak zapytania nad ogólnym i przyjmowanym dotąd powszechnie przez historyków paradygmatycznym modelem przebiegu zjawiska zniszczeń wojennych na terytorium Rzeczypospolitej w XVII wieku. Według tego silnie zideologizowanego i słabo umocowanego pod względem źródłowym schematu powstałego jeszcze w latach 50. ubiegłego wieku, przełomowym i krytycznym okresem dla gospodarki państwa polsko-litewskiego miały być lata ?potopu? szwedzkiego 1655-1660. Autor stawia tezę, że przełomowym okresem dla dużej części ziem ruskich Rzeczypospolitej były już lata 20. XVII stulecia. W tym właśnie czasie na obszarze ziemi przemyskiej zniszczono ponad 40% ówczesnego potencjału gospodarczego. Narastający proces degradacji potencjału ekonomicznego ziemi przemyskiej wywołany w efekcie działań wojennych w XVII wieku pokazano w szerszym kontekście sytuacji międzynarodowej i wydarzeń politycznych w Europie Środkowej i Wschodniej. W pracy przedstawiono i udokumentowano źródłowo nieznane dotąd historykom niezwykle interesujące zjawiska związane ze zniszczeniami wojennymi jak na przykład fenomen delokalizacji zniszczeń wojennych jako skutek zaplanowanych operacji militarnych realizowanych przez ordy krymską i budżacką oraz działania o profilu asymetrycznym (asymmetric warfare) charakterystyczne dla jednostek tatarskich, których głównym celem była ludność cywilna i jej zasoby materialne, a nie wojska nieprzyjacielskie. Działania tego typu charakterystyczne dla tatarskiej sztuki wojennej były znakomitym instrumentem wykorzystywanym przez Tatarów w eksploatacji militarno-ekonomicznej południowo-wschodnich ziem Rzeczypospolitej.

dr Andrzej Gliwa (adiunkt naukowy) Biogram: Studia w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1990-1995) zakończone pracą magisterską pt. Ekonomiczne skutki napadów tatarskich na ziemie przemyską i sanocką w latach 1620-1629. Od 1995 r. byłem zatrudniony w Regionalnym Ośrodku Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Rzeszowie, w latach 2002-2010 w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków, Oddział w Rzeszowie, a w latach 2011-2014 w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, Oddziale Terenowym w Rzeszowie. W 1998 r. otrzymałem jako współautor nagrodę Generalnego Konserwatora Zabytków RP za najlepszą pracę studialną dotyczącą ochrony zabytków i muzealnictwa (Studium historyczno-urbanistyczne dla miasta Łańcuta do miejscowego planu rozwoju przestrzennego) w zakresie ochrony zabytków. W 2010 r. obroniłem na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego pracę doktorską na temat: Zniszczenia wojenne i ich skutki na terenie ziemi przemyskiej w XVII w., która została oceniona jako wyróżniająca. Wspomniana praca została przygotowana w Zakładzie Historii Polski Nowożytnej Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem doc. dr hab. Kazimierza Przybosia. Od listopada 2014 r. w Instytucie Historycznym UW w ramach stażu podoktorskiego NCN FUGA 3 realizuję pod opieką naukową prof. dr hab. Dariusza Kołodziejczyka projekt badawczy dotyczący systemu wojskowości tatarskiej w epoce nowożytnej.

6 komentarzy

  1. Kiedy będzie po przerwie ?

  2. Nie znajduje slow uznania i szacunku dla was wszystkich.

  3. O la la  !!!

    Cos kapitalnego  !!!   Ta nadzwyczajna ksiazka  i Pana rozmowca dr Gliwa… wreszcie powazna, przeciekawa rozmowa o dawnej historii  17-wiecznej naszej Ojczyzny… bez sciemy i  urojen naszyH  aLtorytetUF  naLukAwyH.

    Propozycja dla  pana Orla rewelacyjna… ale coz, te barany z fundacji… i reszta „majdanowcow” i tak nie skorzysta… strach im nie pozwoli… no i co tu duzo pisac – za glupi sa  !!!

     

  4. Musimy zgromadzić więcej taki ludzi, nakręcić więcej koniunktur, otworzyć się na inne środowiska i powrócić potem do koncepcji targów, która nie jest zła, ale okazała się w mojej ocenie przedwczesna. Do końca roku muszę nagrać około 400 filmów. W tym ze 20 wywiadów z ciekawymi i niedocenianymi ludźmi.

  5. 400?? Dobrze widzę? Ambitnie! Życzę zdrowia i pomysłów.

  6. Dwa trzy za jednym posiedzeniem nagrywamy. To chyba damy radę?

Skomentuj Coryllus

Dane widoczne w formularzu zostaną zapisane w bazie portalu wraz z adresem IP komputera oraz podpisem przeglądarki jako pomoc przy wykrywaniu spamu. Adres e-mail nie zostanie opublikowany. Informacje o zasadach przetwarzania danych osobowych znajdą Państwo na stronie Polityka prywatności.